Sarah JİLANİ

Serginin ilk dikkat çeken yanı başlığı. Anlamından ve vurgularından biraz söz eder misin?

Sergi adına karar vermek bir sanatçı için en zor şeylerden biri olsa gerek. Benim bütün sergi adlarım, ucu açık olan, göndermeleri kendi içinde olan isimlerdi: Dolayısıyla, Bir de, Keskinlikten Uzak gibi. Yapıtları ürettiğim sürecin son zamanlarında Godfrey Reggio’nun yönetmenliğini yaptığı, Philip Glass’ın müziklerini bestelediği 1982 tarihli 'Koyaanisqatsi' filminin müziklerini dinlemeye başladım tekrar. Hopi Kızılderililerinin diline ait olan koyaanisqatsi kelimesi, kontrolden çıkmış hayat, dengesiz hayat gibi anlamlar içeriyor. Sadece imgeler üzerine kurulu olması ve imgelere Philip Glass’ın müzik yapması çok etkileyiciydi benim için. Doğadan seçilmiş görüntülerle başlayan film de, önce bulutlardan ilerleyerek teknolojik yapıları, yolları ve binaların, bekleme salonlarının trafiğini izlemeye başlarız. Görüntüler neredeyse hissedilmeyen bir ivmeyle hızlanmaya başlar: kalabalıklar, koşturmaca ve sık sık araya giren bilgisayar oyunları ve makineler. Finalinde ise patlamaya bir uzay mekiğinden kopan ve dönerek ağır çekimde düşen, yanmakta olan bir parça eşlik eder. Bu parça insanlıktan da kopan bir parça gibidir. Bu imgeler olmasa dahi müzikler her şeyi anlatır gibidir. Dolayısıyla sergi başlığımı seçerken sesin önemi büyüktü.

Serginde yer alan tuval, reçine ve video çalışmaları, soyutluklarına rağmen doğal objeleri ve dokuları andıran formlarla dolu. Bu ilginç bileşimin ilham kaynakları neler?

Sorunuzun kilit noktası andıran formlar da gizli. Bunlar doğal formlar gibi görünmelerine rağmen değillerdir. Sergideki görüntüler doğayı andırmak ile beraber doğadan kopartılmış, yeniden düzenlenmiş, kimyasal nesneler ile kaplanmış nesnelerdir. İnsanoğlunun yaptığı kurgusal yaşamlar gibi. Mesela Babil Kulesini daha önce hiç görmediğimiz halde, insanlık uygarlığına ait olup olmadığı üzerine bir şüphe duymadan, imgeyi kullanıyoruz. Bu kule var mıydı? Var ise insanlığın yüklediği anlamlar doğrultusunda mı yapılmıştı? En önemlisi, deneyimlerimizin neresinde duruyordu? Karşımızda duran ve görmekte olduğumuz imge, aslında gördüğümüz an hem var hem yok muydu?

Kızılderililerin diline ait olan başlığı ve doğa motifleri ile, çalışmaların mitolojiye ve insan-doğa ikilemine dair bir bakış açısı sunuyor denilebilir. Çalışmalarından bu tür kavramlara atıfta bulunan var mi?

Evet: Babil Kulesine, ve Bizon gibi resimlere atıfta bulunuyor.

Renk paletin oldukça karanlık, fakat aynı zamanda sentetikliği reddeden bir doğallığı var. Stilin nasıl gelişti?

Benim bazı sergilerimin ve fotoğraflarımın karanlık tarafları vardır. Bu sefer serginin bütününe yaydım. Çünkü kurmaca üzerine kurgusu yapılan bir şeyin görünenin değil karanlık yanlarının parçalarında gerçeklerden söz ettiğini düşünüyorum. Bacon'ın resimlerinde kullandığı gölgeler gibi

Hem tuval üzerine karışık malzemeyle hem de video ile çalışman dikkat çekici. Bu iki tekniği bir arada kullanmak ifade özgürlüğünü genişletiyor mu? 

Genellik ile o medyumların doğasını tanımaya ve tanıdığım kadar yapıtlar üretmeye çalışırım. Fotoğraf üretiyorsam fotoğrafın dilini çözmeye çalışmak gibi, veya bu sergide reçine kullanmam gibi. Malzemenin değişmesi anlamlar ve temsiller üzerine de tekrar soru biçimlerimim değişmesi ile ilgili. Her defasında malzemeyi tanırken üretmeye çalıştığım şeye sorularım arttı. Malzeme hep bana çok soru sormamı sağladı ve dolayısıyla ifade özgürlüğümü sağladı denilebilir.

Çalışmaların, döngü, oluşum ve yok oluş gibi geniş fikirlerin imgeye dönüşümünü öne sürüyor. Günlük hayatımızın doğadan gittikçe uzaklaştığı şu çağda, sanat bu derece temel kavramlara bizi yaklaştırabilir mi?

Doğadan uzaklaşıyor muyuz yoksa Engels’in değindiği gibi doğanın içinde inorganik bir doğa mı kuruyoruz? Sanat hep sorular sorarak bizi bir şeylere yaklaştırabilir sanırım.

Gelecekte devamını getirmeyi umduğun projelerinden biraz bahseder misin?

Gelecek ile ilgili bir projemidir bilmem ama tek bildiğim hep sanatın yada hayatın bir yerlerinde olacağım. Ama son zamanlarda önceliğim kolektif sergiler ve yapılanmalar. Dolayısı önümde fuar haricinde gerçekleşecek olan iki tane kolektif sergiler var.